CI/CD Süreçleri ve Otomatik Deploy Örneği

Python Web Uygulaması ile Gerçek Hayat Senaryosu

Emre Can Yılmaz

[email protected]

Ondokuz Mayıs Üniversitesi

2025

İçerik

CI/CD: Continuous Integration (Sürekli Entegrasyon) ve Continuous Deployment/Delivery (Sürekli Dağıtım)
Gerçek hayat örneği: Python ile yazılmış basit bir web uygulaması, birim testler ve otomatik deploy

CI/CD Nedir?

Continuous Integration (CI) - Sürekli Entegrasyon

Geliştiricilerin sık sık kod değişiklikleri yaptığı süreç
Her kod değişikliğinde otomatik testlerin çalıştırılması
Hataların erken tespit edilmesi ve çözülmesi
Kod kalitesinin artırılması (statik kod analizi)
Kodun sürekli olarak entegrasyonunu sağlamak

Continuous Deployment/Delivery (CD) - Sürekli Dağıtım

Testleri geçen kodun otomatik olarak üretim ortamına aktarılması
Hızlı, güvenilir ve sürekli güncelleme sağlama

CI/CD Süreçleri

Tipik bir CI/CD süreci birkaç aşamadan oluşur:

Geliştirici kod değişikliklerini git reposuna gönderir (push)
CI sunucusu değişiklikleri algılayıp derlemeyi tetikler
Kod derlenir ve test edilir (birim, entegrasyon testleri)
Test sonuçları geliştiriciye bildirilir
Başarılı olduğunda, çıktılar (varsa) staging ortamına dağıtılır
Yayın öncesi staging ortamında ek testler yapılabilir
CD sistemi onaylanan değişiklikleri üretim ortamına (production) dağıtır (deploy eder)

Image credit: Bytebytego

Avantajlarını Özetleyelim

Hataların erken tespiti
Daha az insan hatası
Daha hızlı ve güvenilir dağıtım süreçleri
Kod kalitesinin artması
Hızlı geri bildirim döngüsü
…

CI/CD Araçları

GitHub Actions

GitHub üzerinde CI/CD süreçlerini otomatikleştirmek için kullanılan bir araçtır.
İş akışları (workflows) oluşturularak, kod gönderildiğinde otomatik testler ve deploy işlemleri yapılabilir.

Popüler GitHub Actions Alternatifleri

GitLab CI/CD: GitLab’ın yerleşik CI/CD aracı, projelerle entegre çalışır.
CircleCI: Bulut tabanlı, hızlı ve kolay yapılandırma imkanı sağlar.
Travis CI: Özellikle açık kaynak projeler için popüler bir CI/CD platformu.
Jenkins: Açık kaynak, esnek yapılandırma seçenekleri sunar.
Buildkite: Özellikle büyük projeler için ölçeklenebilir bir CI/CD çözümü.

Demo Öncesi Temel Kavramlar

SSH

Güvenli bir bağlantı kurmak için kullanılan bir protokoldür.
Kimlik doğrulama için SSH anahtarları kullanılır.
SSH anahtarları, özel anahtar (private key) ve genel anahtar (public key) çiftinden oluşur.
Özel anahtar, geliştiricinin bilgisayarında saklanırken, genel anahtar sunucuda bulunur.
SSH anahtarları, genellikle ~/.ssh dizininde saklanır.

Git

Versiyon kontrol sistemi; kodun geçmişini takip eder, geçmişteki bir noktaya dönüş sağlar ve kod üzerinde birlikte çalışmayı kolaylaştırır.
GitHub, GitLab gibi platformlar üzerinde barındırılır.

Repository (Repo)

Projenin kodlarının ve geçmişinin saklandığı yer.
Yerel (local) ve uzaktaki (remote) olmak üzere iki türü vardır.
Yerel repo, geliştiricinin bilgisayarında bulunur; uzaktaki repo ise GitHub, GitLab gibi platformlarda bulunur.

Commit

Kod değişikliklerinin yerelde kaydedilmesi işlemidir.

Push

Yerel repodan, uzaktaki Git deposuna kod gönderme işlemi.

Pull

Uzaktaki Git deposundan, yerel repoya kod alma işlemi.

Branch (Dal)

Projede farklı özelliklerin veya düzeltmelerin üzerinde çalışmak için kullanılan bir kopyadır.
Ana dal (main/master) genellikle “production” kodunu temsil ederken, diğer dallar geliştirme sürecinde kullanılır.
Dallar, kod üzerinde paralel çalışmayı sağlar.
Dallar, ana dal ile birleştirilebilir (merge) ve bu işlem genellikle “pull request” (PR) ile yapılır.

Pull Request (PR)

Bir dalın başka bir dal ile birleştirilmesi için yapılan istektir.
Pull request, kod incelemesi ve onay sürecini başlatır.
Pull request onaylandıktan sonra, dal istenen ile birleştirilir (merge) ve kod değişiklikleri istenen dala yansır.

Image Credit: https://www.geeksforgeeks.org/

Deploy

Uygulamanın çalışır hale getirilip, üretim veya test ortamına aktarılması.

Push Based Deploy: Kod gönderildiğinde (push) otomatik olarak deploy sürecinin tetiklenmesi.
Pull Based Deploy: Kod değişikliklerinin belirli aralıklarla kontrol edilip, otomatik olarak deploy edilmesi.

Konteyner Tabanlı Sanallaştırma

Uygulamaların ve bağımlılıklarının izole bir ortamda çalıştırılmasını sağlar.
Her konteyner, uygulamanın çalışması için gereken tüm bileşenleri içerir.
Konteynerler, sanal makinelerden daha hafif ve hızlıdır.
Uygulamalar, konteynerler içinde taşınabilir ve farklı ortamlarda çalıştırılabilir.

Docker

Uygulamaların konteynerler içinde çalıştırılmasını sağlayan bir platformdur.

Image Credit: docker.com

Dokku

Docker tabanlı küçük ölçekli Platform-as-a-Service (PaaS) çözümü; uygulamaların kolayca deploy edilmesini sağlar.
Dokku, uygulamaları Docker konteynerleri içinde çalıştırır ve geliştiricilerin uygulamalarını kolayca dağıtmasına olanak tanır.
Git tabanlı bir dağıtım (deploy) süreci sunar; kod gönderildiğinde (git push) otomatik olarak uygulamayı günceller.

Platform as a Service (PaaS)

Geliştiricilere uygulama geliştirme, çalıştırma ve yönetme için altyapı yönetimi gerektirmeyen bulut tabanlı bir platform sağlayan bir hizmet modelidir.

Demo Zamanı!

Adımlar

Kod Geliştirme: Python web uygulaması yazılır ve Git ile versiyonlanır.
Kod Push: Kod, GitHub gibi bir uzaktaki repoya gönderilir.
GitHub Actions İş Akışı:
- Kodun checkout edilmesi
- Python ortamının kurulması
- Bağımlılıkların yüklenmesi
- Birim testlerin çalıştırılması
Deploy Süreci: Testler başarılı ise, Dokku sunucusuna otomatik deploy gerçekleşir.

Örnek Python Web Uygulaması

Flask: Python ile yazılmış hafif bir web framework’üdür.

Basit bir Flask uygulaması örneği:

import os
from flask import Flask

app = Flask(__name__)

@app.route("/")
def hello():
    name = os.environ.get("NAME", "Default")
    return f"Hello, {name}. Welcome to the CI/CD World!"

if __name__ == '__main__':
    app.run(host='0.0.0.0', port=3000)

Testler

Uygulamanın temel fonksiyonunu test eden örnek bir test (pytest kullanılarak):

def test_home():
    from app import app
    client = app.test_client()
    response = client.get("/")
    assert response.data == b"Hello, CI/CD World!"

Uygulamayı Kendi Bilgisayarınızda Çalıştırma

Python sürümlerini ve sanal ortamları yönetmek için uv kullanabilirsiniz.

Gerekli Kütüphaneleri Yükleyin:

uv venv
source .venv/bin/activate && uv pip install flask pytest

Testleri Çalıştırın:
```
uv run python -m pytest -v
```

Uygulamayı Çalıştırın:

export NAME="Emre Can" && uv run python app.py

Tarayıcıda Uygulamayı Görüntüleyin:
- http://localhost:3000 adresine gidin.

Dokku ile Otomatik Deploy

Uygulama Oluşturma ve Yapılandırma

dokku apps:create flask-demo
dokku config:set flask-demo FLASK_APP=app.py NAME=Cezmi
dokku ports:add flask-demo http:80:3000
dokku domains:add flask-demo flask-demo.emrecan.dev
dokku letsencrypt:set --global email [email protected]
dokku letsencrypt:enable flask-demo
dokku letsencrypt:cron-job --add

Uygulama için SSH Anahtarı Oluşturma

ssh-keygen -t ed25519 -C "[email protected]"
Generating public/private ed25519 key pair.
Enter file in which to save the key (/Users/emrecan/.ssh/id_ed25519): /Users/emrecan/.ssh/cezmi_ed25519
Enter passphrase (empty for no passphrase):
Enter same passphrase again:
Your identification has been saved in /Users/emrecan/.ssh/cezmi_ed25519
Your public key has been saved in /Users/emrecan/.ssh/cezmi_ed25519.pub
The key fingerprint is:
SHA256:VlPuiuSDVY3Z/t08BMvfLAOxFkpZMkjxHbItzs146Mc [email protected]
The key's randomart image is:
+--[ED25519 256]--+
|       .oo+ +    |
|        .. ^ .   |
|          % O.   |
|         * @.+o  |
|        S * Xo . |
|       * o = oo+o|
|      . + o E +o*|
|         . .   o.|
|                 |
+----[SHA256]-----+

SSH Anahtarını Dokku’ya Ekleme

dokku ssh-keys:add flask-demo < ~/.ssh/cezmi_ed25519.pub

Uygulama için SSH Anahtarını GitHub’a Ekleme

GitHub’da repository’nizi açın.
“Settings” > “Security” > “Secret and variables” > “Actions” sekmesine gidin.
“New Repository Secret” butonuna tıklayıp “SSH_PRIVATE_KEY” adında yeni bir secret oluşturun.
“Value” kısmına yukarıda oluşturduğunuz SSH anahtarını ~/.ssh/cezmi_ed25519 yapıştırın.
“Add secret” butonuna tıklayın.
Bu işlem, GitHub Actions’ın Dokku sunucusuna erişmesini sağlar.

DNS Yapılandırması

Uygulamanızın alan adını Dokku sunucusuna yönlendirin. (A kaydı veya CNAME kaydı ile)
Örneğin, flask-demo.emrecan.dev alan adını Dokku sunucusuna yönlendirin.

Dokku ile Uygulamayı İlk Kez Deploy Etme

git init
git add .
git commit -m "Initial commit"
git remote add dokku [email protected]:flask-demo
git push dokku main:master

Bu komut, yerel repodaki kodu Dokku sunucusuna gönderir ve otomatik olarak deploy işlemini başlatır.
Dokku, kodu alır, bağımlılıkları yükler ve uygulamayı başlatır.
Dokku, uygulamanızın çalıştığını kontrol eder ve gerekli ayarları yapar.
Uygulamanız artık https://flask-demo.emrecan.dev adresinde erişilebilir olmalıdır.

CI/CD Sürecini Otomatikleştirme

GitHub Actions Workflow Örneği

GitHub Actions ile CI/CD sürecini otomatikleştirmek için bir iş akışı (workflow) dosyası oluşturulur. Bu dosya, .github/workflows dizininde deploy.yml adıyla kaydedilir.

GitHub Actions Workflow Örneği

name: CI/CD Pipeline

on:
  push:
    branches: [ main ]

jobs:
  test:
    runs-on: ubuntu-latest
    steps:
    - uses: actions/checkout@v3

    - name: Set up Python
      uses: actions/setup-python@v4
      with:
        python-version: '3.10'

    - name: Install uv
      run: pip install uv

    - name: Create virtual environment
      run: uv venv

    - name: Install dependencies
      run: |
        uv pip install -r requirements.txt

    - name: Run tests
      run: |
        uv run python -m pytest
      env:
        NAME: CI/CD World

  deploy:
    needs: test
    runs-on: ubuntu-latest
    if: success()
    steps:
      - name: Cloning repo
        uses: actions/checkout@v4
        with:
          fetch-depth: 0

      - name: Push to dokku
        uses: dokku/github-action@master
        with:
          git_push_flags: '--force'
          git_remote_url: 'ssh://[email protected]:22/flask-demo'
          ssh_private_key: ${{ secrets.SSH_PRIVATE_KEY }}

Kodun GitHub’a Gönderilmesi

git add .
git commit -m "Add CI/CD workflow"
git push origin main

Sonuçları takip etme

GitHub Actions sekmesine gidin.
İş akışının (workflow) durumu ve test sonuçları burada görüntülenir.
Başarılı bir şekilde deploy edildiğinde, Dokku sunucusundaki uygulama otomatik olarak güncellenir.
Uygulamanızı tarayıcıda görüntülemek için alan adınızı ziyaret edin: https://flask-demo.emrecan.dev
Uygulamanızın çalıştığını görmelisiniz: “Hello, Cezmi!”

GitHub Actions

Sonuç

Bu örnek senaryo, gerçek hayatta nasıl otomasyon uygulanabileceğini göstermektedir.
Farklı CI/CD araçları, projenin ihtiyaçlarına göre çeşitli seçenekler sunar.

Örnek projeye ulaşmak için: flask-demo

Teşekkürler!

Sorularınız varsa sormaktan çekinmeyin!

CI/CD Süreçleri ve Otomatik Deploy Örneği

İçerik

CI/CD Nedir?

Continuous Integration (CI) - Sürekli Entegrasyon

Continuous Deployment/Delivery (CD) - Sürekli Dağıtım

CI/CD Süreçleri

Avantajlarını Özetleyelim

CI/CD Araçları

GitHub Actions

Popüler GitHub Actions Alternatifleri

Demo Öncesi Temel Kavramlar

SSH

Git

Repository (Repo)

Commit

Push

Pull

Branch (Dal)

Pull Request (PR)

Deploy

Konteyner Tabanlı Sanallaştırma

Docker

Dokku

Demo Zamanı!

Adımlar

Örnek Python Web Uygulaması

Testler

Uygulamayı Kendi Bilgisayarınızda Çalıştırma

Dokku ile Otomatik Deploy

Uygulama Oluşturma ve Yapılandırma

Uygulama için SSH Anahtarı Oluşturma

SSH Anahtarını Dokku’ya Ekleme

Uygulama için SSH Anahtarını GitHub’a Ekleme

DNS Yapılandırması

Dokku ile Uygulamayı İlk Kez Deploy Etme

CI/CD Sürecini Otomatikleştirme

GitHub Actions Workflow Örneği

GitHub Actions Workflow Örneği

Kodun GitHub’a Gönderilmesi

Sonuçları takip etme

GitHub Actions

Sonuç

Teşekkürler!

Kaynaklar