Ağ Temelleri

6 - UTP Kablo Hazırlama

Emre Can Yılmaz
[email protected]

Ondokuz Mayıs Üniversitesi

2024

UTP Kablo Bağlantı Standartları

  • Kablo uçlarını hazırlarken (RJ-45 konnektörü takarken) tüm dünyada kabul görmüş standartlara uymak farklı cihazların ve ağların sorunsuz iletişim kurmasını sağlar.
  • Standartlara uygun kablolar, ağ sorunlarını gidermeyi ve gelecekte yapılacak değişiklikleri kolaylaştırır.

EIA/TIA-T568 Standardı

  • EIA/TIA (Electronic Industries Alliance/Telecommunications Industry Association): Ağ kablolama standartlarını belirleyen kuruluşlardan biridir.
  • T568 standardı: UTP kabloları için kablo uçlarının nasıl sonlandırılacağını (yani RJ-45 konnektörüne nasıl takılacağını) belirler.

T568A ve T568B Şemaları

  • T568 standardı, iki farklı kablo bağlantı şeması sunar: T568A ve T568B.
  • Her iki şema da elektriksel olarak aynıdır ve ağ performansını etkilemez.
  • Dünya genelinde T568B şeması daha yaygın olarak kullanılmaktadır.

T568A Tel Sıralaması

  1. Yeşil-Beyaz
  2. Yeşil
  3. Turuncu-Beyaz
  4. Mavi
  5. Mavi-Beyaz
  6. Turuncu
  7. Kahverengi-Beyaz
  8. Kahverengi

T568B Tel Sıralaması

  1. Turuncu-Beyaz
  2. Turuncu
  3. Yeşil-Beyaz
  4. Mavi
  5. Mavi-Beyaz
  6. Yeşil
  7. Kahverengi-Beyaz
  8. Kahverengi

Bağlantı Türleri: Düz ve Çapraz

UTP kablolarını hazırlarken, kablonun hangi cihazlar arasında kullanılacağına göre iki farklı bağlantı türü kullanılır:

  • Düz Bağlantı (Straight-Through)
  • Çapraz Bağlantı (Crossover)

Düz Bağlantı (Straight-Through)

  • Kablonun her iki ucu da aynı şema (T568A veya T568B) kullanılarak sonlandırılır.
  • Bir bilgisayar ile bir ağ cihazı (switch, hub, router) arasında kullanılır.

Çapraz Bağlantı (Crossover)

  • Kablonun bir ucu T568A, diğer ucu T568B şeması kullanılarak sonlandırılır.
  • İki benzer cihaz (bilgisayar-bilgisayar veya switch-switch) arasında kullanılır.

Düz ve Çapraz Bağlantı Örnekleri

Düz ve Çapraz Bağlantı Örnekleri - Devam

HUB veya Switch’in üzerinde uplink portu varsa, düz kablonun bir ucu uplink portuna diğer ucu diğer switch’in normal portuna bağlanabilir.

Kablo Hazırlama

Kullanılan Malzemeler

Adım Adım UTP Kablosunun RJ-45 Konnektöre Takılması

1. Adım

Gerekli olan malzemeler:

  • RJ-45 konnektörü,
  • RJ-45 yalıtkan kapağı,
  • Cat 5e Kablo,
  • RJ-45, RJ-11 konnektörleri için kullanılan sıkıştırma pensesi,
  • Bükümlü çiftlerin temizlenmeleri ve kesilmeleri için alet.

2. Adım

  • Önce hazırlanacak kablo kesilir ve ucuna yalıtkan kapak takılır.
  • Kapaklar, kablonun eğilip bükülmesi esnasında zarar görmesini engeller.

3. Adım

  • İzolasyonun en dış katını çıkarmak için gerekli olan aletle kablonun üst katı halka olarak kesilir ve çıkarılır.

4. Adım

  • Kablonun konnektöre sokulabilmesi için bükümlü çiftler çözülmelidir. Çiftler, kablonun kılıfının kenarına kadar çözülürler.
  • Çiftlerin bir sıra olarak yerleştirilmesi gerekmektedir. Bunun için kablo, yassı biçimli yapılır.

5. Adım

  • Çiftler, paralel olarak yerleştirilen iletkenlerden yassı bir katın oluşturulacağı şekilde koyulmalıdır.
  • Kablo sıkma pensesi ile kablonun kılıfının kenarından iletkenlerinin aşağı yukarı 14 mm’lik parçası kesilir.

6. Adım

  • İletkenler, seçilen standarda (T568A veya T568B) uygun olarak renk sırasına koyulur.
  • Bu sıralamada yaygın olan standart T568B standardıdır.
    • Soldan sağa: turuncu- beyaz, turuncu, yeşil-beyaz, mavi, mavi-beyaz, yeşil, kahverengi- beyaz, kahverengi.

7. Adım

  • İletkenler konnektörde, ayrı ayrı kanallarda bulunacakları ve kablonun kılıfının konnektöre en az 6 mm gireceği şekilde ayarlanmalıdır.
  • Konnektörün sabitleyici anahtarı aşağıya yönlendirilmelidir.

8. Adım

  • İletkenler konnektöre sonuna kadar sokulmalıdır.
  • Konnektörün uç kısmında bulunan bıçakların iletkenlerle temas ağlayabilmesi için kablo konnektöre iyice oturtulmalıdır.
  • Konnektör saydam plastikten üretildiğinden dolayı iletkenlerin durumu görsel olarak kontrol edilebilir.
  • Bu aşamadan sonra yapılan hatanın geri dönüşü olmayacağı için iletkenler iyi kontrol edilmelidir.

9. Adım

  • Bükümlü çiftleri konnektörün bıçaklarıyla bağlamak için RJ-45 pensesi kullanılır.
  • Bu işlem ile:
    • Konnektörün bıçakları konnektörün içine girer.
    • İletkenlerin kılıflarını keserler.
    • Kablonun telleri arasına girerek elektrik kontağını sağlarlar.
  • RJ-45 pensesi sayesinde konnektör kabloya çıkmayacak şekilde monte edilmiş olur.

10. Adım

  • Klasik konstrüksiyon olarak yapılan konnektörde kablo yassı lata (uzunluğu, aşağı yukarı 7 mm) biçiminde baskı ile sabitleştirilir.
  • Konnektörün entegre bir parçası olan bu baskı sayesinde kablo iyice sıkıştırılmış olur.
  • Bu sayede kablonun yükü öndeki bıçaklara binmez.

11. Adım

  • Konnektörün yalıtkan kapağı takılır.

12. Adım

  • Kablonun konnektöre takılma işlemi tamamlanmış olur.
  • Burada emin olmak için kablo ve konnektör küçük bir kuvvetle zıt yönlere doğru çekilerek montajın sağlamlığı kontrol edilir.

13. Adım

  • Son olarak üretilen kablonun her iki ucu da kablo test cihazları aracılığıyla test edilir.

Bölüm Özeti

  • UTP kablolar, günümüzde ağlarda yaygın olarak kullanılan kablo türüdür.
  • RJ-45 konnektörler kullanılarak sonlandırılırlar.
  • T568A ve T568B, en yaygın kullanılan kablolama standartlarıdır.
  • Düz ve çapraz kablolar, farklı cihaz türlerini bağlamak için kullanılır.
  • UTP kablo hazırlama, ağ kurulumu ve bakımı için temel bir beceridir.

Gelecek Hafta

  • Kablosuz iletişim teknolojilerini inceleyeceğiz.